قرآن

وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ

کسانی که در راه ما تلاش بکنند ما انان را به راههای رسیدن به خود هدایت میکنییم

یکی از ایاتی که در قران بسیار جای تامل دارد این ایه است برای رسیدن به خدا باید قدم اول را ما برداریم تا ناز خدا را نکشیم خداوند چهره نشان نمیدهد خداوند معشوقی است که عاشقان باید ناز او را بکشند تا چهره نشان بدهد مشتاق باشی مشتاق است فراموش کنی فراموش میکند یک رابطه دو طرفه است  و ما میدانییم که خداوند دنیا را مثل یک معما درست کرده است وخدای تبارک وتعالی که مدبر وخالق هستی است خودش را در پرده ستر مستور کرده است فقط نشانه هایی به ما ادمهای جاهل ومغرور می فرستد شاید که این معمای هستی را بفهمیم وبه ان ایمان بیاوریم یکی از شرط های این معما همین ایه است هر چه این معما را بیشتر حل کنی یک پله  به راه خدا که همان معرفت است نزدیکتر میشوی هر چه بیشتر تلاش کنی نشانه های بیشتری راههای بیشتری برای درک معمای هستی به تو نشان میدهد پس اولین قدم در زندگی این است که هدف داشته باشی وهدف تو این باشد که تا فرصت عمر داری به سوی خدا حرکت کنی فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ ۖ معنی پرواز به سوی خدا مرگ نیست مرگ یک ملاقات است منظور فرار به سوی خدا حرکت وتلاش به سوی خداست واین وظیفه هر انسانی  است در حدیث قدسی امده است یک ذرع به سوی من حرکت وتلاش کنی ای بنده من من دو ذرع به سوی تو می ایم یک وجب به سوی من بیایی من دو وجب به سوی تو می ایم این نشان میدهد همان طور که ما مشتاق خدای تبارک وتعالی هستیم او نیز مشتاق ما است فقط خواسته است که تنبل نباشیم به سوی  خدا حرکت کنییم وشغل وتحصیلات هم ملاک نیست محمد ص یک بچه یتیم بود تا چهل سال تمام در بیرون از شهر مکه داخل غار حرا می رفت وخدای نیاکان خود ابراهیم را تسبیح وتقدیس کرد واز بت های مکه دوری کرد تا خداوند تبارک وتعالی به او چهره نشان داد خداوند به این اسانی چهره نشان نمی دهد علی ع از کودکی ع به خدای تبارک وتعالی ایمان اورد وهمواره قدم به قدم مطیع محمدص بود واز کودکی هیچ بتی را عبادت نکرد تا لقب  کرم الله وجه نصیبش شد اهل سنت هرگاه نام علی ع میاید میگویند کرم الله وجه یعنی وجه وصورت گرامی که چشم به هم زدنی  در مقابل غیر خدا تعظیم نکرد چون ابوبکر وعثمان وعمر بیشتر عمرشان را در بت پرستی سپری کردند انگاه به خدای محمد ایمان اوردند البته به پیروی از اجدادشان این مسیر اشتباه را رفتند ومحمد ص به پیروی از جدش ابراهیم بود که لحظه ای کافر نبوده است 

در هر حال برگردیم به حدیث قدسی که خداوند فرمود 

((مَن تَقَرَّبَ إلَیَّ شِبرا" تَقَرَّبـتُ إلَیهِ ذِرَاعا" وَ مَن تَقَرَّبَ إلَیَّ ذِرَاعا" تَقَرَّبتُ إِلَبهِ بَاعا" وَ من أَتَانِی مَشیا" أَتَیتُهُ هَروَلَهً )).۱

هر کسی یک وجب به من نزدیک شود، من یک ذراع(از آرنج تا نوک انگشتان برابر با سه وجب)به او نزدیک می شوم و هر کس یک ذراع به من نزدیک شود، من یک باع (به اندازه گشودن دو دست) به او نزدیک می شوم و هر کس آهسته [و معمول]به سوی من آید، من با هروله (حالتی بین دویدن و راه رفتن) به سوی او می آیم.

این حدیث قدسی به این نکته بسیار لطیف به زیبایی اشاره می کندهرکس در راه ما تلاش کند کوشش کند ما هم اورا به راه راست ومعرفت خود هدایت میکنیم 

عنه صلى الله عليه و آله : قالَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ : ··· مَن تَقَرَّبَ إلَيَّ شِبرا تَقَرَّبتُ إلَيهِ ذِراعا ، و مَن تَقَرَّبَ إلَيَّ ذِراعا تَقَرَّبتُ إلَيهِ باعا ، و إذا أقبَلَ إلَيَّ يَمشي أقبَلتُ إلَيهِ اُهَروِلُ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند عزّ و جلّ فرمود: ··· هر كه يك وجب به من نزديك شود، يك گز به او نزديك مى شوم و هر كه يك گز به من نزديك شود، يك رَش به او نزديك مى شوم و هر گاه قدم زنان سوى من بيايد، من دوان دوان سويش مى روم.

یک حدیث قدسی دیگر که همین امر را تایید میکند این است حدیث معروف قدسی آمده است: 

مَن طَلَبَنی وَجَدَنی، مَن وَجَدَنی عَرَفَنی وَ مَن عَرَفَنی اَحَبَّنی وَ مَن اَحَبَّنی عَشَقَنی وَ مَن عَشَقَنی

عَشَقتَهُ وَ مَن عَشَقَتَهُ قَتَلتَهُ وَ مَن قَتَلتَهُ فَعَلی دِیَتَهُ وَ مَن عَلی دِیَتَهُ فَاِنّا دِیَتُهُ.»

(خداوند فرمود): هر کس مرا طلب کند، مرا می یابد و هر که مرا بیابد، مرا می شناسد و هر که مرا بشناسد، مرا دوست دارد و هر کسی مرا دوست بدارد، عاشقم می شود و هر که عاشقم بشود، عاشقش می شوم و هر کس را که عاشقش بشم، او را می کشم و هر کس را بکشم، دیه او به گردن من است و هر کس که به گردن من دیه دارد، من خودم دیه او هستم.

یک حدیث قدسی دیگر که از تمام علمای دنیای اسلام روایت شده حدیث قرب نوافل است که خداوند ایه والذین جاهدوا فینا را تایید میکند 

هنگامی که پیامبر(ص) به معراج رفت، گفت: پروردگارا حال مؤمن نزد تو چگونه است؟ خدا فرمود: ای محمد، هرکه به یکی از دوستانم اهانت کند، آشکارا به جنگ من آمده است و من به یاری دوستانم از هر چیز شتابان‌ترم. من در هیچ کاری به‌اندازه‌ی که درباره وفات مؤمن تردید دارم، تردید ندارم؛ زیرا او از مرگ بدش می‌آید و من از ناراحتی او بدم می‌آید؛ و به‌راستی برخی از بندگان مؤمن هستند که جز توانگری، آنان را اصلاح نکند (و حالشان را نیکو نسازد) و اگر آنها را به حال دیگری را درآورم، نابود و هلاک می‌شوند؛ و برخی از بندگان مؤمن هستند که جز نداری و فقر، آنان را اصلاح نکند و اگر آنها را به حال دیگری برگردانم، هرآینه هلاک می‌شوند؛ و هیچ‌یک از بندگانم به من تقرب نجوید با عملی که نزد من محبوب‌تر باشد از آنچه بر او واجب کرده‌ام؛ و به‌درستی که به‌وسیله نافله به من تقرب می‌جوید تا آنجا که من دوستش می‌دارم و چون دوستش دارم، آنگاه گوش او می‌شوم که با آن می‌شنود و چشمش می‌شوم که با آن می‌بیند و زبانش می‌گردم که با آن سخن می‌گوید و دستش می‌شوم که به آن می‌گیرد. اگر بخوانَدَم، اجابتش می‌کنم و اگر خواهشی از من کند، به او می‌دهم

وَمَا يَتَقَرَّبُ إِلَيَّ عَبْدٌ مِنْ عِبَادِي بِشَيْ‌ءٍ أَحَبَّ إِلَيَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَيْهِ، وَإِنَّهُ لَيَتَقَرَّبُ إِلَيَّ بِالنَّافِلَةِ حَتَّى أُحِبَّهُ فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ كُنْتُ إِذاً سَمْعَهُ الَّذِي يَسْمَعُ بِهِ، وَبَصَرَهُ الَّذِي يُبْصِرُ بِهِ، وَلِسَانَهُ الَّذِي يَنْطِقُ بِهِ، وَيَدَهُ الَّتِي يَبْطِشُ بِهَا، إِنْ دَعَانِي أَجَبْتُهُ، وَ‌إِنْ سَأَلَنِي أَعْطَيْتُهُ.

دیدگاه عارفان

عارفان مسلمان این حدیث را به‌عنوان مستندی برای مباحث عرفانی خود مورد توجه قرار داده‌اند.[۶] ابن عربی، الفاظ حدیث قرب نوافل را حقیقی تلقی کرده و آن را شاهدی بر نظریه وحدت وجود دانسته‌ است.[۷] از نظر وی منظور از اینکه خدا چشم و گوش بنده مؤمن می‌شود، فنای انسان در صفات حق است.[۸]

سید حیدر آملی آن را شاهدی بر «فنای فی الله» و یکی‌شدن محب و محبوب دانسته است.[۹] از نظر عارفان، سیر و سلوک در دو مرحله «قرب فرایض» و «قرب نوافل» انجام می‌شود. امام خمینی قرب نوافل را ناظر به فنای افعالی، صفاتی و ذاتی دانسته و قرب فرایض را بر بقای پس از فنا تطبیق داده است.[۱۰]

برخی از عرفا مرحله قرب فرایض را بالاتر از قرب نوافل می‌دانند. از نظر آنان نتیجه قرب فرایض، فنای در ذات خدا و نتیجه قرب نوافل، فنای در صفات خداست. همچنین به اعتقاد آنان در مرحله قرب فرایض، انسان عروج و صعود می‌کند، اما در مرحله قرب نوافل خدا نزول می‌کند

حدیث قرب نوافل با اندکی تفاوت در منابع شیعه و سنی از پیامبر(ص) نقل شده است. حدیث را اَبان بن تَغلِب از امام باقر(ع) و حماد بن بشیر از امام صادق(ع) و آن دو از پیامبر(ص) نقل کرده‌اند.[۱۵]

حدیث مذکور در منابع اهل سنت از طریق راویانی همچون عایشه،[۱۶] میمونه[۱۷]و ابوهریره[۱۸] از پیامبر(ص) نقل شده است. این روایت با سندهای مختلفی نقل شده که برخی از اسناد آن را صحیح و برخی آن را ضعیف دانسته‌اند.[۱۹]

واما برای رسیدن به خدا باید از عقل استفاده کنییم بهترین موهبتی که خداد به هرکس عطا کرده است عقل است اگر از ان بهره برده ای واستفاده نکنی مقصر خودت هستی وفقط خودت را سرزنش ک

بیانات رسول اکرم صلی الله علیه و اله وسلم در تمجید عقل و عاقل

رسول اکرم صلی الله علیه و اله فرمودند:

خداوند چیزى بهتر از عقل را دربندگان تقسیم نکرده است،

پس خوابیدن عاقل از شب زنده داری جاهل بهتر است و در جاماندن عاقل از بالارفتن جاهل بهتر است..

و خدا ، نبی و رسولی را جز براى تکمیل عقل مبعوث نسازد و عقل او افضل از عقول تمام امتش باشد.. و آنچه در ضمیر خود دارد، از اجتهاد جمیع مجتهدین بالاتر است ..

و تا بنده‏ اى (حقیقت) واجبات را بعقل خود درنیابد (مانند آن است که )آنها را انجام نداده است (وبهره چندانی نبرده) ..

وهمه عابدان در فضیلت عبادتشان بپاى عاقل نرسند. عقلا همان أولو الألباب یا صاحبان خردند که در باره ایشان فرموده: تنها ایشانند که متذکر میشوند..(و خدا را به حقیقت یاد میکنند).وَمَا یَذَّکَّرُ إِلا أُولُو الأَلْبَابِ.. سورة البقرة آیة 269

مولای عارفان امیرمومنان  علی علیه السلام فرمود: خدا با چیزى بهتر از عقل پرستش نشود..

ما عُبِدَ اللّه ُ بِشَىْ ءٍ اَفْضَلَ مِنَ الْعَقْلِ...

امام رضا علیه السلام فرمودند: عقل هیچ مسلمانی کامل نمی شود مگر در او ده خصلت باشد :

۱- امید به خیر و نیکى از او وجود داشته باشد ..

۲- مردم از شر او در امان باشند..

۳- کار خوب کم دیگران را زیاد می شمارد..

۴- کار خوب زیاد خود را کم می شمارد..

۵- از تقاضا و درخواست نیازمندان خسته نمی شود..

۶- در طول زندگى از طلب علم ملول نمی‌گردد..

۷- فقر در راه خدا برایش از توانگری بهتر است..

۸- نزد او خوارى در راه حقّ از عزت در راه دشمن خدا نزد او محبوبتر است..

۹- گمنامى برایش لذت بخش‏تر از شهرت است ..

سپس فرمود: آیا می دانید که دهمى چیست ؟

حضار پرسیدند : دهمى چیست؟آن حضرت فرمود:

۱۰- دهمى این است که با هر کس برخورد کرد بگوید او بهتر از من و پرهیزکارتر از من است زیرا مردم دو نوعند، یک دسته واقعا بهتر و پرهیزکارتر از او هستند و یک دسته بدتر و پست‏تر..وقتى شخصى را دید که از او بدتر و پست‏تر است بگوید شاید خوبى او در باطن است و پنهان بودن خوبیش به نفع اوست و خوبى من آشکار است که شاید این به ضرر من است..

اما وقتى کسى را دید که از او بهتر و پرهیزگارتر است در مقابلش تواضع می نماید تا به او برسد ..

اگر چنین کند مجد و بزرگواریش بالا گیرد و خیرش پاک و دلپسند، و نامش نیکو شود، و برتر از اهل زمان خویش می گردد..

واما ملا احمد نراقی در مثنوی طاقدیس درباره حدیث قدسی شعری سروده که بسیار زیبا است 

ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس »

هرکه نزدیک من آید یک ذراع

من روان گردم بسویش  باع باع

هرکه پیماید ره من میل میل

من بفرسخ فرسخ آیم آن سبیل

گرگنه آرید چون ریگ روان

در برابر رحمت آرم صد چنان

با شما باشد اگر جرم و خطا

من شما را آورم لطف و عطا

گر شما را غفلت و آلایش است

پیش ما هم رحمت و بخشایش است

ای گنه کاران سوی ما پر زنید

خانه ام را حلقه ای بر در زنید

من نهادم خوان رحمت الصلا

ای گنه کاران امت الصلا

الصلا ای خیل نیک و بد تمام

داده اینک شاه خوبان بار عام

بار عام است ای گروه عاصیان

در گشاده شاه و بنهاده است خوان

خانه از لطف و کرم آراسته

حاجب و دربان ز در برخاسته

گرچه اینها هست لیکن ای جواد

جمله بی توفیق تو باد است باد

خوان نهاده در گشاده راه راست

لیک در راه ای برادر دزدهاست

دزدها هریک هلاک عالمی

هر یکی افراسیاب و رستمی

کاروانها را درین ره برده اند

رختشان بگرفته خونشان خورده اند

دست و پای پهلوانان بسته اند

بازوی زورآوران بشکسته اند

گرنه توفیق خدا باشد رفیق

کس نپیماید سلامت این طریق

از خدا میخواه توفیق ای پسر

تا توانی بردن این ره را بسر

ما را در سایت بنام مولا دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : 24526a بازدید : 175 تاريخ : يکشنبه 24 بهمن 1400 ساعت: 21:49